Herhangi bir sebeple ilişkilerimizde, evliliklerimizde, arkadaşlıklarımızda, ofiste, ailede kısacası her yerde çatışmalar söz konusu olabilir.
Çatışmaların iki tür sonucu olur: Sorumluluk almak veya suçlamak.
Ya sorumluluk alarak çözümün parçası olursunuz ya da suçlayarak sorunun.
Genelde suçluyor veya suçlama eğiliminde olduğunuzu düşünüyorsanız sorumluluk almaktan korktuğunuz anlamına gelir. Sahi sorumluluk almaktan neden korkarız? Suçlama eğilimi nasıl gelişir?
Sorumluluk almak hatayı kabul etmek değildir
Sorumluluk aldığında hatalı olduğunuzu kabul etmiş olmuyorsunuz. Sorumluluk almak sorunu çözmek için tabiri caizse taşın altına eline koymak demek. “Neden böyle oldu/Kimin suçu?” diye düşünmek yerine “Nasıl çözebilirim?” sorusuna odaklanmak demek.
Suçlama eğilimi nasıl gelişir?
Psikologlara göre suçlama eğiliminin tohumları daha çocukluk yıllarında atılıyor.
Hepimiz çocukken şahit olmuşuzdur. Evin ortasında duran masaya ayağımızı çarptığımızda ebeveynlerimiz “Aaa seni gidi seni, yaramaz masa ” diyerek masaya vurmuştur.
Evin ortasında duran bir masaya ayağını vurduğu ve sorumluluk tamamen çocukta olduğu halde masayı suçlamak çocuğun ileriki hayatında her tökezlediğinde kendisini sorgulamak yerine suçu karşısındaki nesneye/kişiye atmasına sebep olacaktır.
Suçlama eğilimindeki kişiler sorumluluk duygusu eksik kişilerdir. Hareketlerinin sorumluluğunu alıp çözüme odaklanmak yerine sorunun yükünü başkasına atmak isterler. Genellikle de bunu durumu dramatize ederek yaparlar.
İçinde bulundukları şartlardan şikayet eder, işlerin yürümesini engeller, anlamış görünür ve yardıma muhtaç insanı oynarlar. Hareket etmekte yavaş oldukları kadar şikayet etmekte de bir o kadar hızlı ve çeviktirler.
Tercihleri sorulduğunda duruma uyum sağlayacaklarını iddia eder ancak gelişen her durumda şikayet edecek bir nokta bulurlar.
Sorumluluk almanın özgüvenle ilgisi olduğunu düşünürüm. Kişi kendini bir birey olarak tanımlıyor ise hatalarının/olayların sorumluluğunu almaktan çekinmez. Lakin suçlama eğiliminde olan kişi hayatta var olabilmek için her daim birine ihtiyaç duyan deyimi yerindeyse bağımlı kişidir.
Çünkü sorumluluk tek kişiliktir ancak suçlamak için en az iki kişi gerekir.
Sizin çevrenizde de sorumluluk almaktan erinip sürekli şartları/kişileri/olayları suçlayan kişiler var mı?
Gizem Aydoğan
12.12.2017
